Szparagi są bylinami, czyli wieloletnimi roślinami. Jako warzywo wykorzystujemy młode pędy szparagów tzw. wypustkami. Szparagi stanowią cenne źródło wielu witamin i minerałów, takich jak: witaminy A, witamin z grupy B, witaminy K., witaminy E, magnezu, selenu, potasu, wapnia, błonnika pokarmowego czy kwasu foliowego oraz składników mineralnych.
Rodzaje i właściwości szparagów
Szparagi to warzywa, które pochodzą z obszarów Europy Południowej, Azji Mniejszej oraz Afryki Północnej. Występują w kolorach zielonym, białym i fioletowym.
W zależności od sposobu uprawy wyróżniamy szparagi
Szparagi zielone – są najcieńsze, miękkie i nie wymagają obierania przed gotowaniem. Mają najbardziej wyrazisty smak, są cennym źródłem witamin i minerałów m.in. potas, magnez, fosfor i wapń. Ponadto szparagi zielone są dużo bogatsze w podstawowe składniki odżywcze od pozostałych odmian. Szparagi zielone uprawia się nad ziemią, przez to pod wpływem promieni słonecznych wybarwiają się na zielono.
Szparagi białe – są również cenione za swoje wartości odżywcze, wyróżnia je delikatny smak i mają właściwości lecznicze. Szparagi białe mają mało kalorii, z tego względu są zalecane osobom pragnącym schudnąć. Zalecane są kobietom w ciąży, gdyż są źródłem kwasu foliowego. Cenne witaminy i minerały w szparagach białych to m.in.: błonnik pokarmowy, wapń, fosfor, sód, potas, inulina oraz witaminy: witamina C, witamina E i beta-karoten. Białe szparagi można jeść świeżo ugotowane, jednak przed gotowaniem należy je obrać, ponieważ mają grubszą i twardszą łodygę.
Szparagi fioletowe – są rzadziej spotykane niż szparagi białe i zielone. Mają grubą i krótką łodygę. W smaku szparagi fioletowe są słodsze i delikatniejsze od zielonych i białych szparagów. W szparagach fioletowych występuje duże stężenie antocyjanów- fioletowych barwników roślinnych. Stąd bierze się ta fioletowa barwa w łodygach. Antocyjany- związki, które są przeciwutleniaczami, chronią organizm przed uszkodzeniami, działają przeciwzapalnie, przeciwnowotworowo. Szparagi fioletowe mają delikatną skórkę i nie trzeba jej obierać. Można je jeść na surowo lub ugotowane. Jak pozostałe szparagi również bogate są w: białko, potas, magnez, cynk, miedź, kwas foliowy oraz są bogate w witaminy C, E, A, witaminy z grupy B.
Uprawa szparagów
Szparagi rosną dobrze w większości regionach kraju. Z powodzeniem możemy uprawiać szparagi we własnym ogrodzie. Należy jednak odpowiednio przygotować podłoże do ich uprawiania. Wymagają żyznej gleby, bogatej w składniki odżywcze i słonecznego miejsca. Ziemia musi być piaszczysto – gliniana i umiarkowanie wilgotna (pH wynoszącym 6–6,7) oraz głęboko uprawiona, aby dobrze zatrzymywać wodę. Powinny być sadzone na specjalnych zagonach, gdzie będą się rozwijały co roku. Gleba musi być zasobna w wapń – nie może być zakwaszona. W przypadku szparagów białych, których korzenie są bardzo głęboko, dobrze rosną na glebach mniej wilgotnych.
Ważne jest, aby ziemię do uprawy szparagów najlepiej nawozić jesienią w roku poprzedzającym sadzenie karp szparagów.
W sklepach ogrodniczych można kupić gotowe jednoroczne karpy, jak również samodzielnie wyhodować kłącza nasion. Szparagi sadzimy od końca marca do połowy kwietnia. Dobrze nawodnione będą rosły znacznie szybciej.
Karpy szparagów sadzimy w rzędach co 150–160 cm w odległości w rzędzie 40–50 cm na głębokość 25–30 cm i przysypujemy 5–8 cm warstwą ziemi (szparagi zielone na głębokość 10–15 cm) i przysypujemy ziemią. Szparagi zbieramy się od wiosny do połowy lata. Wyrastające pędy ścinamy u nasady wału za pomocą długich noży.
Ważną rzeczą jest, aby dbać o ziemię wokół szparagów i nie przeszkadzały im żadne chwasty, wówczas nasze plony będą dorodne, chociaż wymaga to czasu, ale efekty będą zadowalające.